شاید با اجرای طرح تحول نظام سلامت در سطح بیمارستانهای دانشگاهی و دولتی، بیشترین اخبار حوزه سلامت در این ایام معطوف به این رویداد مهم در حوزه سلامت بود اما با اظهارت اخیر وزیر بهداشت در مورد استفاده برخی از شرکتهای لبنی از روغن پالم، حوزه سلامت تحت تاثیر حواشی این موضوع قرار گرفت. به طوریکه در سه روز گذشته، بیشترین حجم مصاحبه های مسئولان و مدیران حوزه سلامت و صنایع لبنی کشور، پیرامون پیدا و پنهان فرآورده های لبنی است که از این روغن در محصولات خود استفاده کرده اند.

به گزارش خبرنگار مهر، ماجرای روغن پالم از روز دوشنبه گذشته و به دنبال اظهارات وزیر بهداشت درباره استفاده از روغن پالم در برخی فرآورده های لبنی، آغاز شد.

وزیر بهداشت در جمع خبرنگاران عنوان داشت که روغن پالم سالهای سال است از کشور مالزی می‌آید و به دلیل قیمت ارزان و سودآوری بالا بیشتر از گذشته وارد شده است.

در همین ارتباط دکتر رسول دیناروند معاون وزیر بهداشت و رئیس سازمان غذا و دارو از واردات 500 هزار تن روغن پالم در سال گذشته خبر داد.

وزیر بهداشت با عنوان این مطلب که روغن پالم به دلیل کیفیتی که دارد برای سلامتی مضر است و تخلفات موجود در لبنیات به بازار آمده نشان می‌دهد که به جای چربی طبیعی از بدترین نوع چربی صنعتی استفاده کرده‌اند، در پاسخ به تکذیب صنایع لبنی در استفاده از روغن پالم گفت: گزارشهای ما موجود است اگر لزوم داشته باشد آن را رسانه‌ای می‌کنیم، ما مجوز ورود این محصولات را نمی‌دهیم بلکه وزارت صنعت و جهاد کشاورزی متولی واردات آن هستند.

به گفته هاشمی، این موضوع در شورای عالی سلامت غذا بحث شده و قرار است مصرف آن کاهش یابد، این در حالی است که هم‌اکنون 50 درصد روغن‌های وارداتی پالم است که قرار است در مرحله اول به 30 درصد و سپس به 15 درصد برسد.

وزیر بهداشت همچنین عنوان داشت که از لبنیات موجود در بازار نمونه‌گیری می‌شود تا شرکتهای متخلف شناسایی شوند.

دکتر علیرضا دلاوری مشاور وزير بهداشت و رئيس دبيرخانه شورای سياستگذاري سلامت نیز با بیان این مطلب که وزارت بهداشت به طور دائمی بر روی عرضه روغن پالم نظارت دارد و در تلاشیم آزمایشگاه هایمان را برای بررسی میزان این روغن در فرآورده های غذایی مجهزتر کنیم، گفته است که در طی 10 ماه گذشته تقریبا هر هفته جلسات متعددی در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی با سازمانها و ارگانهای دیگر مثل وزارت جهاد کشاورزی، سازمان ملی استاندارد، وزارت صنعت، معدن و تجارت داشته و به مباحث متعددی از جمله امنیت روغن، شیر، بحث آلاینده ها و سمومی که برای گیاهان استفاده می شود، برگزار شده است.

وی با بیان اینکه بر اساس این چالشها یک سری مصوبات تعیین گردیده و توسط دولت ابلاغ می شود، افزود: این مصوبات در نهایت توسط ارگان ها و سازمان هایی که زیر مجموعه شورای عالی سلامت و امنیت غذایی هستند، لازم الاجرا است.

دلاوری با اشاره به اینکه تا سال گذشته میزان واردات روغن پالم 50 درصد روغن های مصرفی را تشکیل می داده است، ادامه داد: از آنجایی که روغن پالم فاکتوری به نام اسید پالمتیک دارد و این اسید به عنوان یک فاکتور ایجاد کننده تصلب شرایین محسوب می شود و با توجه به اینکه روغن پالم میزان اسید چرب بالای 50 درصد دارد، روغن مناسبی برای مصرف نیست.

به گفته رئيس دبيرخانه شورای سياستگذاري سلامت تا سال گذشته وزارت صنعت، معدن و تجارت مسئول واردات این روغن بود و از امسال وزارت جهاد کشاورزی مسئولیت این کار را به عهده گرفته و خوشبختانه مصوبات این وزارت خانه در سال جاری حداکثر میزان روغن پالم را 30 درصد اعلام کرده است. این یعنی میزان واردات روغن پالم در سال جاری کمتر خواهد شد.

وی با بیان اینکه وزارت جهاد کشاورزی بنا دارد طی سال آینده این میزان واردات را به 15 درصد برساند، افزود: این عدد در کشورهای دیگر نیز معقول به شمار می آید و باید به آن برسیم تا بتوانیم روغن های مناسب تر را جایگزین روغن پالم کنیم.

رئيس دبيرخانه شورای سياستگذاري سلامت تصریح کرد: بر اساس اقداماتی که در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی صورت گرفت و گزارشی که در حضور رئیس جمهور ارائه شد، با وزارت جهاد کشاورزی به تفاهم نامه های خوبی در بحث امنیت غذایی رسیدیم ضمن این که با این وزارتخانه هر 45 روز یکبار جلسه ای طراحی کرده ایم که در آن جلسه وضعیت مسائل مربوط به امنیت غذایی را پیگیری می کنیم.

به گفته دلاوری، سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت به طور دائمی بر روی عرضه این روغن نظارت دارد و در تلاشیم آزمایشگاه هایمان را برای بررسی میزان روغن پالم در فرآورده های غذایی مجهزتر کنیم.

دکتر زهرا عبداللهی مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت گفت: مصرف روغن پالم به دلیل دارابودن اسید چرب اشباع بالا موجب افزایش چربی خون و کلسترول و در نهایت گرفتگی و انسداد عروق می شود. روغن پالم نوعی روغن گیاهی است که مقدار اسید چرب اشباع آن حداقل 50 درصد است.

وی با اشاره به اینکه روغن های جامد نباتی یا روغن هایی مثل پالم دارای اسید چرب اشباع بالا هستند، افزود: چنین روغن هایی می توانند باعث بالا رفتن چربی خون، افزایش کلسترول بد و در نهایت موجب گرفتگی و انسداد عروق شوند و این در حالی است که بیماری های قلبی و عروقی از مهمترین علل مرگ هستند.

مدیر دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت بر استفاده از روغن هایی با کمترین میزان اسید چرب اشباع و ترانس تاکید کرد و گفت: روغن های مورد استفاده در سبد غذایی افراد باید حداقل زیر 2 درصد اسید چرب اشباع و ترانس داشته باشند.

وی همچنین در ادامه افزود: در مصرف لبنیات هم باید از شیر با چربی کمتر از 2.5 درصد استفاده شود، و حتی در صورت عدم استفاده از روغن پالم در شیر پرچرب، به دلیل مضرات چربی های حیوانی بهتر است که شیر و لبنیات پرچرب از سبد غذایی حذف شود.

عبداللهی همچنین یکی از دلایل استفاده از روغن پالم را ارزان بودن آن نسبت به سایر روغن های کنجد، ذرت، سویا و آفتابگردان عنوان کرد و گفت: به دلیل بالا رفتن قیمت روغن های دیگر نسبت به روغن پالم، سهم واردات این روغن نسبت به سایر روغن ها نیز در دو سال اخیر افزایش یافت.

این در حالی است که رئیس سازمان غذا و دارو، اظهار داشته که در بازرسی های وزارت بهداشت نمونه هایی از روغن پالم در فرآورده های لبنی پرچرب وجود داشته و مطمئنا با تمامی کسانی که در این تقلب نقش داشته اند، برخورد خواهد شد.

دیناروند افزود: متاسفانه در سال 92 حدود 50 درصد میزان واردات روغن گیاهی کشور، روغن پالم بوده است. این روغن کمترین کیفیت و اسیدچرب اشباع بالایی دارد. این اسید چرب اشباع با زنجیره بلند شبیه اسیدهای چرب اشباع موجود در روغن جامد است.

وی با اشاره به اینکه ثابت شده که روغن های جامد نباتی یا روغن هایی که دارای اسید چرب اشباع بالا هستند مثل پالم، در گرفتگی عروق و حتی در افزایش سرطانها دخالت دارند، خاطرنشان کرد: متاسفانه روز به روز سن ابتلا به گرفتگی عروق و سکته های قلبی در کشور کاهش می یابد که بخش عمده آن وابسته به تغذیه از جمله مصرف اسیدهای چرب اشباع ناشی از روغن پالم است.

معاون وزیر بهداشت با اشتباه خواندن نحوه انعکاس نظرات مدیر کل نظارت بر غذای وزارت بهداشت، گفت: جنبه دیگر صحبت های وزیر بهداشت این بود که ما باید مصرف روغن پالم را کاهش دهیم. از این رو با پیگیری های وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو در سال جاری دولت تصویب کرد که میزان واردات روغن پالم به حداکثر 30 درصد برسد چون سال گذشته بیش از 500 هزار تن واردارت روغن پالم داشتیم.

به گفته دیناروند، برنامه داریم این میزان را سال آینده به 15 درصد کاهش دهیم. اگر این اتفاق بیفتد، ظرف دو سال میزان واردات روغن پالم به یک سوم سال 92 خواهد رسید و مطمئنا در ارتقاء سلامت مردم موثر خواهد بود.

وی همچنین افزود: روغن پالم متاسفانه به دلیل ارزان بودن در تقلبات استفاده می شود. یکی از این تقلبات این است که چربی طبیعی فرآورده های پرچرب گرفته شود و چربی گیاهی به آنها اضافه شود. روغن پالم جایگزین ارزانی است و یک تخلف محسوب می شود.

اما، ماجرای روغن پالم به همین جا ختم نمی شود بلکه علی کائیدی عضو کميسيون بهداشت و درمان مجلس از حضور وزراي بهداشت و کشاورزي در مجلس براي پاسخگويي بررسي وجود روغن پالم در شير خبر داده و گفته است که هفته آينده از وزراي جهاد کشاورزي و بهداشت دعوت خواهيم کرد تا نسبت به اين مهم پاسخگو باشند.

وی گفته که ممکن است علت کمرنگ بودن نظارت در کشور، کمبود منابع مالي و نيروي انساني باشد اما با اين حال بايد براي رفع اين معضل فکري اساسي شود زيرا ادامه چنين روندي سلامت مردم را به خطر مي‌اندازد.

کائیدی با تاکيد بر ضرورت برخورد با کارخانجات متخلف در توليد شير با روغن پالم يادآور شد: متأسفانه برخوردها نيز قاطع نيست و موجب بازدارندگي تخلفات نمي‌شود همين امر موجب شده تا برخي از اين کارخانجات اجازه چنين تخلفاتي را به خود دهند.